Fotoğraf ve Fotoğrafçı'ya Dair
Bu sayfayı şu an okuyorsanız, zaten bir şekilde fotoğrafa bulaşmışsınızdır demektir. Fotoğrafın büyülü dünyasında bir yolculuğa çıkmışsanız ya da çıkmaya karar vermişseniz, aşağıdaki bilgiler size bazı konularda daha iyiyi yakalama adına bazı kısa yollar sunacaktır.

Fotoğrafçılığı ister profesyonel anlamda, ister amatör anlamda yapıyor olsak bile, fotoğrafçı olarak bizlerin her zaman kendimizi geliştirme yolunda çabalarımızın olacağını, ışığı keşfetme ve onu daha iyi yorumlama adına yeni bilgiler edinmemiz gerektiği gerçeğini de unutmamamız gerekiyor. Yeri gelmişken, profesyonel fotoğrafçı ile amatör fotoğrafçı tanımını öncelikle bir açığa kavuşturmalıyız;

Profesyonel Fotoğrafçı; fotoğraflarından para kazanan fotoğrafçıdır. Her zaman birincil hedefi, mesleğini en iyi ve hak ettiği biçimde ortaya koyup, fotoğraflarından ve mesleğinden para kazanma amacına dönüktür.
Amatör Fotoğrafçı ise; fotoğrafı daha çok hobi amaçlı yapandır. Birincil hedefi hep bir öncekinden daha güzel fotoğraflar çekmek üzerine kuruludur.

İster amatör, ister profesyonel bağlamda fotoğrafçılık yapıyorsak, her zaman kendimizi geliştirme yolunda, yeni yollar keşfetmek ve bu konuda çaba sarf etmek gerektiğini hiçbir zaman akıldan çıkarmamamız gerekiyor.

“En iyi fotoğraf henüz çekilmedi” ya da “En iyi fotoğraf asla çekilemeyecek” diyorum. Nedeni çok basit; eğer böyle bir çekim gerçekleşse fotoğrafta ilerleme durur. Her zaman daha iyisi çekilebilir. Hatta siz bu satırları okurken bile, belki çekiliyordur. Belki bizim gözümüzden kaçmıştır, daha önce çekilmiştir. Ya da çekilmesi planlanıyordur. Fotoğrafçı, her zaman yeni buluşlar peşinde koşan bir bilim adamı gibidir aslında. Her yeni basılan deklanşörle elde edilen sonuç her zaman bir öncekinden daha iyi olmalıdır. Eğer daha iyi olamıyorsa, o zaman fotoğrafçı dönüp kendini sorgulamalı ve bu yolda, kendini daha iyiye ulaştırma adına verdiği çabaların yetersizliğini bir gözden geçirmelidir.

Buradan hemen şu sorulara yanıt arayalım;
Fotoğrafçı doğulur mu? Yoksa Fotoğrafçı Olunur mu? Bu sorulara farklı yanıtlar verilebilir. Öncelikle; Fotoğrafçı olmak için bazı yetenekleri gerektirir mi? Sorusuna çoğumuzun “evet” yanıtını vereceğini düşünüyorum. Şöyle sorsak; Fotoğrafçı olmak, kişinin bu alanda kullanacağını yeteneklerini geliştirir mi? Buna da birçoğumuzun “evet” diyeceğini tahmin ediyorum. Bu sorgulardan ilk iki sorunun yanıtına dönersek, “Fotoğrafçı olunur” sonucuna rahatlıkla gidebiliriz.

Tüm sanat dallarında olduğu gibi, kişinin içindeki yetenekleri açığa çıkarması o sanata duyduğu ilgiye, kendini o sanat da ilerleme yolunda verdiği çabalara da bağlıdır diyebilir miyiz? Bir şarkıyı iyi okuyabilmenin mutlaka doğuştan bir ses güzelliğine dayalı olduğunu kabul edersek, o zaman baştan yanlışın içine düşeriz. Kişinin sesini daha da güzelleştirmesi adına kendince alacağı eğitimler ve yapacağı egzersizleri nereye koyacağız o zaman? Aynı şey, bir ressam, bir heykeltıraş, bir müzisyen için de geçerli. Siz hiç, çok iyi müzik kulağı ve sesi olan birinin hiçbir eğitim almadan herhangi bir müzik aletini çalmaya başladığına şahit oldunuz mu? Ancak, bu konuda eğitim alan birinin, kabul sınırları içinde bir müzik aletini kullanmayı öğrenebildiğine hatta çok iyi kullanabildiğine şahit olmuşuzdur.

Fotoğraf da, “olunur” sanatlar içinde yerini alıyor ve gerekli eğitim süreçleri ile “Fotoğrafçı“ olunuyor. Bu sürecin uzayıp kısalması, kişinin ayıracağı zamana ve kendini geliştirme yolundaki isteğine bağlı. Öncelikle içimizdeki öğrenme ve daha iyi olma isteği, bu sürenin kısalması anlamına da gelir. Bilen bir kurumdan ya da kişiden alınacak eğitimler, ister profesyonel ister amatör olarak fotoğrafçı olan kişilerin gelişim sürecini hızlandıran en önemli yollardan biridir.



Düzeyiniz veya ilginiz ne olursa olsun, fotoğrafçı olan herkesin aşağıdaki konulara zamanlarının el verdiği ölçüde eğilmesi gerekiyor.

1-Makine ve ekipmanlarınızın yapabileceklerini iyi bilmelisiniz. Bunun için mutlaka kullanım klavuzlarınızda yazan bilgileri sık sık okumalı, makine ve ekipmanlarınızla birlikte yazılı olanlar konusunda egzersiz yapmalısınız. “Ben makinemi ve ekipmanlarımı iyi tanıyorum” deseniz bile bunu belli aralıklarla tekrarlamalısınız. Kullanmadığımız bir çok fonksiyon ve işlevleri bu sayede yeniden anımsar ve kullanır hale geliriz.
2-Başlangıç düzeyinde iseniz ve gerçekten iyi fotoğraflar üretmek istiyorsanız, bilen birilerine danışmanızda fayda var. Kimse doğuştan fotoğrafçı değildi. Bilgilerine hep deneyerek, araştırarak sahip oldu. Bu anlamda, yakınızdaki fotoğraf eğitimi veren kurum ya da kişilerle temas kurmalısınız. Eğer yoksa, ya da buna zaman bulamıyorsanız, mutlaka fotoğraf eğitimleri üzerine kitaplar alıp okumalı ve o kitapların içeriğinde kendinizi test çekimlerine yöneltmelisiniz.
3-Çekimlerinizi planlayın. Hiçbir iyi fotoğraf tesadüfen çekilmez. Ne çekeceğinizin planını önceden yapmalısınız. Fotoğrafı planlamalısınız. Kadrajınızdan, bakış açınıza, kullanacağınız ekipmanınızdan, çalışma saatine varana değin, planlayacağınız bir fotoğraf beklediğinizden çok daha iyi olacaktır. “Haydi gidip fotoğraf çekelim” demek yerine, “haydi gidip şu fotoğrafı çekelim” diyerek yola çıkmalısınız.
4-İçinizdeki fotoğraf tutkusunu keşfedin. Ne tür fotoğraflar ilginizi çekiyor? Ne tür fotoğraflar çekmek istiyorsunuz? Gibi soruların yanıtlarını verin kendinize. İstediğiniz fotoğraf alanında çalışmak, hem sizi hiç kullanmayacağınız ekipman alımından koruyacak, hem de istediğiniz alanda, bilgi açlığı dürtünüzü geliştirip, o alanda kendinizi geliştirmek için fırsatlar arıyor olacaksınız. Kişinin ilgisi hangi yöne ise, bilinç altındaki zihinsel fonksiyonlarında o alanda çalıştığını söylüyor bilim adamları. İstediğiniz fotoğraf konularına yönelmeniz bir anlamda kendinizi bu yönde daha başarılı sonuçlar almaya götürecektir.
5-Hangi konuda çalışıyor olursanız olun, deklanşöre basmadan önce mutlaka şu soruyu kendinize sorun; “Ben olsam bu fotoğrafı çerçeveletir duvara asar mıyım?” Yanıtınız evet ise, basın deklanşöre, değilse, sahneyi bir kez daha gözden geçirmekte fayda var. Yeniden düzenleyin her şeyi ve yeniden deneyin.
6-Mükemmel fotoğraf yoktur. Başkalarının çektiği fotoğraflara bakarken mutlaka eksikleri ve hataları bulmaya çalışın. Hep; “Ben olsam şöyle çekerdim” diyerek kritik geliştirin. Üstelik bunun için çok özel zamanlar ayırmanıza da gerek yok. Etrafımızı fotoğraf kuşatmış durumda zaten. Her yer fotoğraf dolu. Yolda yürürken, gazete okurken, metroda, otobüste, uçakta, vapurda mutlaka etrafımızda onlarca fotoğraf var. Yapmanız gereken sadece onlara odaklanmak ve kusur aramak. Bunu yapmanız, gelişim sürecinizi de hızlandıracak, kendi bakış açınızı ve fotoğraf duruşunuzu da belirleyecektir.

Şuan burayı okuyorsanız, yazının tamamını okudunuz diye düşünüyorum. Umarım fotoğraf yaşamınıza küçük de olsa bir yarar sağlamışımdır. Fotoğrafın, kişinin kendine ulaşmaya çalıştığı bir yol olduğu bilinci ile, kendinize giden bu yolda daha iyiye ulaşmanın çabalarının hep var olması dileği ile saygı ve sevgilerimle.

Saygı ve sevgilerimle.

Hayri ÇALIŞKAN
Fotoğraf Sanatçısı/Eğitmen